همه ما تجربه مشترکی از بازی‌های دوران کودکی داریم. گاهی در کنار همسالان با اسباببازیها سرگرم می‌شدیم و گاهی در خیال خود فردی بزرگسال و شاغل بودیم. اما آیا درهمان سال‌های ابتدایی زندگی کودک، آینده شغلی او قابل پیش‌بینی است؟ آیا بازی کردن یا انتخاب نوع اسباب‌بازی در انتخاب شغل آینده کودک تاثیرگذار است؟
اغلب پدر و مادرها از دوران کودکی به دنبال کشف استعداد و علاقه فرزند خود هستند. این دقت و تمرکز والدین موجب می‌شود تا هم کودک درک بهتری از خود پیدا کند و هم مسیر صحیحی را در تحصیل و آینده شغلی خود در پیش بگیرد. اماچگونه می‌توان فهمید کودک در چه زمینه‌ای شغلی موفق‌تر خواهد بود؟
قطعا کشف توانمندی‌ها و پرورش استعدادها در دوران کودکی از طریق ارتباط موثر با والدین، همسالان و بازی کردن صورت می‌گیرد. اسباببازیها و نحوه انتخاب آنها نیز عامل موثری هستند که به شناخت بهتر کودک از علاقه‌مندی‌های شغلی و توانمندی‌هایش کمک می‌کنند.
ابزارهای یادگیری همیشه ثابت نیستند. برای کودک بازی کردن مهمترین ابزار یادگیری و تعامل با دنیای پیرامون و ایجاد آمادگی برای حضور در اجتماع است. مشاغل آینده به مهارت‌های متفاوتی از جمله حل مساله، ارتباط موثر و رهبری نیاز دارند. این مهارت‌ها در سال‌های نخستین زندگی و با بازی کردن در کودک پرورش پیدا می‌کنند. در ادامه همراه ما باشید تا درباره ۵ نمونه از مهمترین نقش اسباب‌بازی در آینده شغلی کودکان با شما صحبت کنیم.
۱-تقویت هوش کودکان،عامل مهم برای پیشرفت شغلی
یافته‌های علمی نشان می‌دهند که اگر کودکان به‌طور منظم بازی کنند، در آینده ضریب هوشی بالاتری خواهند داشت. همچنین بازی کردن زمینه‌ساز رشد عاطفی و زبانی کودک است. تنوع در اسباب بازی‌های گوناگون موجب می‌شود تا طیف وسیع‌تری از انواع هوش در کودک تقویت شود. برخی از اسباب بازی ها نیز به طور خاص برای تقویت هوش کودکان ساخته می‌شوند و می‌توانند انواع هوش در کودکان را افزایش دهند. البته فراموش نکنید که هوش ابعاد و انواع گوناگونی دارد و هر بازی‌ای نیز موجب تقویت هوش کودکان نمی‌شود، ما در مقاله‌ای جداگانه به معرفی «بازی های تقویت هوش کودکان» پرداخته‌ایم که اگر مایل باشید می‌توانید به آن مراجعه کنید.
۲-ایجاد تفکر خلاق و تاثیر آن در آینده شغلی کودکان
یکی از مهمترین کارکردهای برخی از اسباب بازی ها، تقویت خلاقیت کودک است. بازی‌هایی که چارچوب مشخصی ندارند و کودک این امکان را دارد تا آزادانه تصمیم‌گیری کند، موجب رشد خلاقیت کودک می‌شوند.همچنین کاردستی‌ها نیز می‌توانند تفکر خلاق را توسعه دهند. شاید برای شما سوال پیش بیاید که چگونه این اتفاق می‌افتد پیشنهاد می‌کنیم مقالۀ «اهمیت ساخت کاردستی برای کودکان چیست؟» را مطالعه کنید تا به این موضوع پی ببرید.
قطعا خلاقیت یکی از عوامل موثر بر آینده شغلی کودک است. مشاغل آینده بیش از پیش نیاز به افرادی خلاق خواهند داشت.در آینده ربات‌ها جایگزین بسیاری از افراد شاغل خواهند شد و آنچه میان افراد تفاوت ایجاد می‌کند میزان خلاقیت آنها است. بنابراین نیاز اصلی کسب و کارهای آینده نه توان فیزیکی و حتی میزان تحصیلات، که قدرت تفکر و خلاقیت خواهد بود. پس در انتخاب اسباب بازی به این موضوع نیز توجه کنید که آیا اجازه انعطاف و خلاقیت را به کودک می‌دهد یا صرفا یک دستورالعمل ثابت دارد.
۳-رشد مهارت‌های شناختی کودکان، مهارت مورد نیاز در هر شغل
براساس یافته‌های دانشمندان علوم اعصاب، بازی کردن با گروه همسالان، والدین و یا اسباببازیها موجب ایجاد تغییرات فیزیولوژیکی و شیمیایی در مغز می‌شود. بیشترین تاثیر این تغییرات بر روی قشر مغز است که پردازش رفتارهای شناختی در آنجا صورت می‌گیرد. با رشد این بخش از مغز، کودک قادر خواهد بود تا درک بهتری از محیط و اطرافیان خود داشته باشد.
به این ترتیب مهارت‌های شناختی کودک (مانند حافظه، توجه، استدلال، یادگیری ) در موقعیت‌های گوناگون تقویت می‌شود و درک بهتری از رفتار افراد و شرایط پیچیده خواهد داشت که این موضوع، عاملی مهم در انتخاب شغل و موفقیت در مسیر شغلی است.
۴-تقویت مهارت‌های کلامی و ارتباطی،کلید ارتقای شغلی افراد در آینده
توانایی برقراری ارتباط و نگهداری آن، پذیرش تفاوت‌ها، انعطاف‌پذیری و پیدا کردن دوست، از مهارت‌های مهم و تاثیرگذار بر آینده هر فرد هستند. از مهمترین فواید بازی کردن با دیگران، تقویت مهارت‌های ارتباطی و کلامی کودک است. کودک در بازی‌های گروهی چگونگی تعامل، حل مساله، گفتگو و متقاعدسازی را می‌آموزد. به همین دلیل استفاده از اسباب بازی‌هایی که کودکان را به صورت گروهی با هم همراه می‌کنند نیز باید در کنار بازی‌های انفرادی مورد توجه قرار گیرند. به وسیله این نوع از اسباب بازی‌ها کودکان مهارت‌های گوناگونی از جمله رهبری، استدلال و متقاعدسازی را می‌آموزند. قطعا چنین مهارت‌هایی در آینده کودک و مسیر شغلی او به شدت تاثیرگذار هستند.
۵-مدیریت هیجان در کار، تاثیر بازی و اسباب‌بازی‌های دوران کودکی
مهارت کنترل هیجان از اصلی‌ترین عوامل کسب موفقیت‌های شغلی است. کنترل هیجانات به‌ویژه خشم باعث ایجاد روابط سازنده و پایدارتر می‌شود. برخی از اسباب بازی‌ها و بازی‌ها موجب می‌شود تا کودک کنترل خشم، اندوه و حتی شادی را در شرایط ایمن و در ارتباط با دیگران بیاموزد. افرادی که دارای مهارت کنترل هیجانات هستند، دوستان بیشتری دارند و به راحتی ارتباطات خود را مدیریت می‌کنند.
در مسیر شغلی هم معمولا افرادی که بهتر می‌توانند با دیگران ارتباط برقرار کنند به موفقیت‌های بیشتری دست پیدا می‌کنند چراکه می‌دانند چگونه با دیگران گفتگو کرده، از نظرات خود دفاع کنند و یا با افراد دوست شوند.
در واقع بسیاری از موفقیت‌های شغلی در ارتباطات شکل می‌گیرند. برای مثال ممکن است خیلی از ما همکاران موفق و توانمندی داشته باشیم که ظرفیت‌های بالایی دارند، اما تنها زمانی می‌توانیم از این تجربیات استفاده کنیم که توانایی برقراری ارتباط با آنها را داشته باشیم.
فواید استفاده از اسباب بازی مشاغل و بازی والدین با کودکان
یکی از بهترین نوع از اسباب بازی ها که می‌تواند تاثیر مهمی در آینده شغلی کودکان بگذارد، اسباب بازی مشاغل است. خوشبختانه امروزه طبف وسیعی از این نوع اسباب بازی ها در بازار وجو دارد. شما می‌توانید با شناختی که از کودک خود دارید این نوع اسباب‌بازی را در اختیار او قرار دهید. اسباب بازی های مشاغل علاوه بر تقویت خلاقیت کودکان باعث آشنایی آنها با انواع شغل‌ها می‌شوند.
در هنگام بازی کودک با این اسباببازیها شما نیز می‌توانید با او همراه شده و از این طریق به توانمندی‌ها و علایق کودک خود پی ببرید. بازی با کودکان علاوه بر اینکه موجب شناخت بهتر والدین از کودکان می‌شود، لحظات خوشایندی را در ذهن کودک ثبت کرده و موجب تقویت ارتباط میان والدین و فرزندان می‌شوند. پدر و مادر با ورود به دنیای کودک می‌توانند زمینه شناخت او از دنیای اطراف و توانمندی‌هایش را فراهم کنند. این شناخت موجب می‌شود تا کودک در آینده انتخاب‌های آگاهانه‌تری در زمینه شغل داشته باشد.
امروزه اهمیت بازی والدین با کودکان بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است. بسیاری از مهارت‌های ارتباطی کودک از جمله مهارت‌های کلامی، رهبری، حل مسئله و متقاعدسازی، در ارتباط با والدین و در طول بازی شکل می‌گیرند. به همین دلیل نقش پدر و مادر در افزایش اعتماد به نفس و آمادگی کودک برای حضور در جامعه و حتی اشتغال آنان غیرقابل انکار است.
برای مثال پژوهش‌ها نشان می‌دهند که اگر والدین برای اسباببازیها اسم انتخاب کنند و با کودک خود بازی کنند، مهارت‌های کلامی کودک به سرعت رشد خواهد کرد. همچنین پدر و مادر می‌توانند همراه بازی با شبیه‌سازی موقعیت‌ها، مشاغل مختلف را به کودک معرفی کنند. کتاب خواندن هم روشی دیگر برای معرفی مشاغل به کودک است. والدین با معرفی مشاغل به کودکان از سن پائین به آنها کمک می‌کنند تا درک بهتری از مشاغل و به تدریج از آینده شغلی خود داشته باشند.
انتخاب اسباب‌بازی مناسب برای کودکان را جدی بگیرید
اسباببازیها می‌توانند یکی از ابزارهای شناخت و ارتباط کودک با دنیای پیرامون باشند. هر یک از انواع اسباببازیها کارکرد و تاثیرات متفاوتی بر توانایی‌های کودک دارد. برای مثال خمیر‌بازی یا لگو خلاقیت کودکان را تقویت می‌کنند و بازی‌های فکری موجب افزایش توانایی حل مسئله می‌شوند. قطعا همه این مهارت‌ها برای آینده شغلی و موفقیت کودکان ضروری هستند. بنابراین انتخاب نوع اسباب‌بازی در آینده شغلی کودک نقش پررنگی دارد.
کودکان هنگام بازی کردن با اسباب‌بازی همراه والدین و یا همراه همسالان خود، علایق، مهارت‌ها و توانمندی‌های لازم برای زندگی و آینده شغلی را می‌آموزند. علاوه بر این تنوع اسباببازیها و استفاده از ابزارهای مرتبط با مشاغل گوناگون، روشی خوشایند و موثر برای معرفی آنها به کودک است. والدین هم ضمن بازی با کودک، می‌توانند نحوه استفاده از ابزارها را به او آموزش دهند.
ما در این مقاله در مورد نقش اسباببازیها در آینده شغلی کودکان با شما صحبت کردیم، شما چه نظری در این مورد دارید و چه نوع اسباب‌بازی را برای آینده شغلی کودک اثرگذار می‌دانید؟ دیدگاه یا تجربیات ارزشمند خود را با ما به اشتراک بگذارید.
گلنار رضازاده هستم بازی درمانگر و روان درمانگر کودک، فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مشاوره خانواده از دانشگاه خوارزمی تهران. از سال ۱۳۹۴ به صورت تخصصی در حوزه بازی‌درمانی، آموزش مهارت‌های زندگی کودک، فرزند پروری و مدیریت استرس والدین مشغول به کار بوده‌ام. باتوجه به اینکه محتوای حوزه کودک بسیار حساس و مهم است، تمامی منابع و مطالب تولید شده در بلاگ کیدزی را پیش از انتشار بررسی می‌کنم.
زهرا سادات طالبیان هستم روانشناس کودک، دارای مدرک کارشناسی روانشناسی بالینی از دانشگاه فردوسی مشهد و کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی از دانشگاه یزد. از سال ۱۳۹۲ به صورت تخصصی در حوزه‌های بازی درمانی، درمانگری کودک( تشخیص و درمان اختلالات مختلف)، آموزش مهارت‌های زندگی به بچه‌ها و فرزندپروری مثبت، فعالیت کرده‌ام. در تیم کیدزی به‌عنوان نویسنده و روانشناس کودک، تلاش می‌کنم مطالب مربوط به کودکان و دغدغه‌های والدین را در قالب مقالات آموزشی ارائه دهم.
