علت کم حرفی کودکان می‌تواند مربوط به طیف وسیعی از عوامل طبیعی مانند درون‌گرایی کودک یا عوامل غیرطبیعی مثل افسردگی، مرتبط باشد. هر کدام از این عوامل می‌تواند والدین را نگران و سردرگم کنند اما برای نشان‌دادن یک اقدام مناسب در برابر عوامل غیرطبیعی بهتر است علت کم حرفی کودک به‌درستی شناسایی شود. بسیاری از کودکان وقتی در یک گروه جدید حضور پیدا می‌کنند ساکت هستند، اما اغلب به‌سرعت اعتمادبهنفس خود را پیدا می‌کنند و با بزرگ‌ترها یا با سایر کودکان ارتباط برقرار می‌کنند. با این حال، بسیاری از کودکان بسیار ساکت در مورد این که چه کاری باید انجام دهند، چگونه رفتار کنند یا با افراد دیگر صحبت کنند، مطمئن نیستند. آن‌ها به‌خصوص زمانی که از والدین خود دور هستند در مورد نحوه صحبت با بزرگسالان نامطمئن به نظر می‌رسند. در این مطلب قصد داریم دلایل کم حرفی کودکان را باهم مرور کنیم. با ما همراه باشید.
۱- خستگی علت شایع کم حرفی کودکان است
همه ما خیلی از اوقات خسته می‌شویم. خستگی و بی‌حوصلگی کوچک و بزرگ نمی‌شناسد و می‌تواند چهره‌های متفاوتی داشته باشد. بعضی افراد هنگام خستگی بداخلاق می‌شوند، بعضی بهانه‌گیر و بعضی هم کم حرف می‌شوند. در واقع بی‌حوصلگی یا خستگی یکی از علت‌های شایع کم حرفی کودکان به‌شمار می‌رود. به‌عنوان مثال اگر کودکی ساکت‌تر از حد معمول شده، ممکن است به این دلیل باشد که نمی‌تواند در محیط حاضر سرگرم شود یا آن را جذاب نمی‌بیند.
۲- افسردگی می‌تواند دلیل کم حرفی کودکان باشد
بسیاری از والدین نمی‌توانند تصور کنند که احساسات منفی قدرتمند هم ممکن است به سراغ کودکان بیاید. بچه‌ها در اغلب مواقع نمی‌توانند احساساتی مانند غم را که تجربه می‌کنند به زبان بیاورند. در عوض این احساسات را به شیوه‌های دیگری نشان می‌دهند. برای مثال زمانی که کودک گوشه‌ای می‌نشیند، تمایلی به بازی یا تعامل با دیگران ندارد، احتمال افسردگی کودک مطرح است. در واقع علت کم حرفی ممکن است به افسردگی کودک مربوط باشد.
۳- لالی انتخابی، منجر به کم حرفی کودکان می‌شود
عبارت لالی انتخابی نشان می‌دهد که کودک، سکوت را در پاسخ به موقعیتی خاص انتخاب می‌کند. گاهی این عبارت برای توصیف کودکانی استفاده می‌شود که در زمان دوری از خانواده، ترس از صحبت‌کردن دارند. این کودکان انقدر اضطراب شدیدی را تجربه می‌کنند که در موقعیت‌های خاص این تصور را دارند که از نظر فیزیکی قادر به صحبت‌کردن نیستند، حتی اگر در خانه با بزرگسالان آشنا به‌راحتی صحبت کنند.
کودکان مبتلا به لالی انتخابی به شدت نگران هستند که مجبور شوند در مقابل دیگران صحبت کنند. ترس آن‌ها به قدری زیاد است که در در جمع‌های غیرآشنا کم حرف یا به‌طور کلی ساکت می‌شوند. اگر فکر می‌کنید علت کم حرفی کودک شما به مشکل لالی انتخابی مرتبط است بهتر است با یک روانشناس کودک ملاقات کنید.
۴- یکی از علل کم حرفی کودکان، خجالت بچه‌ها است
برخی از اوقات علت کم حرفی کودکان به خجالت آن‌ها مربوط می‌شود. یک کودک خجالتی معمولا مایل است با دیگران ارتباط برقرار کند، اما نمی‌تواند این کار را انجام دهد. در واقع خجالت کودک، مانع حرف‌زدن او با دیگران می‌شود. علت کم حرفی در کودکان خجالتی می‌تواند به کمبود اعتمادبهنفس یا اضطراب‌هایی مانند اضطراب اجتماعی مرتبط باشد.
جالب این‌جاست کودکان خجالتی معمولا در یک سیکل معیوب گرفتار می‌شوند. به این معنی که چون خجالت می‌کشند یا اعتمادبهنفس کافی برای برقراری ارتباط با همسالان خود ندارند، با دیگران صحبت نمی‌کنند. همین موضوع باعث می‌شود کودک نتواند مهارت‌های اجتماعی خود را بهبود بخشد. شما می‌توانید برای کاهش کمرویی کودکان از مقاله «با کودکان خجالتی چه‌کار کنیم» استفاده کنید.
۵- درون‌گرایی یکی از دلایل مهم کم حرفی در کودکان به شمار می‌رود
درون‌گرایی بخشی از خلق‌وخوی کودک است. کودک درونگرا از تنهابودن لذت می‌برد و تمایل زیادی به صحبت‌کردن با دیگران ندارد. شما ممکن است به‌عنوان مادر و پدر نگران کودکی باشید که ترجیح می‌دهد به جای تعامل با بچه‌های دیگر در مهمانی، کتاب بخواند؛ اما واقعیت این جاست که علت کم حرفی کودک شما فقط درون‌گرایی او است و این موضوع هیچ ایرادی ندارد. اگر نمی‌دانید کودک شما درونگرا هست یا نه پیشنهاد می‌کنیم مقاله «ویژگی کودکان درونگرا» را مطالعه کنید.
۶- رویدادهای جدید می‌تواند دلیلی برای کم حرف‌شدن کودک باشد
ممکن است کودک پرحرف باشد، اما زمانی که رویدادهایی مثل طلاق والدین، به دنیا آمدن کودک جدید، نقل مکان به خانه یا مدرسه دیگر و… را تجربه می‌کند، کم‌حرف شود. اگر شما و شریک زندگیتان با هم دعوا می‌کنید، طلاق می‌گیرید، یا جدایی آزمایشی را امتحان می‌کنید، ممکن است فرزندتان تصمیم بگیرد که یک اعتصاب خاموش را با کم حرف‌زدن انجام دهد. برای کودک ناراحت‌کننده است که خانواده‌ای را که می‌شناسد از دست بدهد یا میزان توجهی که از والدین دریافت می‌کرده را با نوزاد جدید تقسیم کند. بنابراین صحبت‌نکردن راهی برای کنترل موقعیتی است که فرزند شما در آن حق دخالت ندارد!
۷- جلب توجه یکی از دلایل کم حرفی کودکان به شمار می‌آید
ممکن است دلیل کم‌حرفی کودک شما، جلب توجه و کنترل اطرافیانش باشد. اگر فرزند شما برای انجام هر کار ساده‌ای به دنبال جلب توجه است، باید دلیل آن را بررسی کنید. برای مثال آیا زمان کافی را با فرزندتان نمی‌گذرانید؟ آیا هنگام صحبت‌کردن کودک، حواس شما پرت است یا زیاد با تلفن صحبت می‌کنید؟ شاید فرزندتان سعی می‌کند با کم حرف زدن، توجه شما را به شیوه‌ای منفی جلب کند. بررسی علائم کمبود محبت در کودکان نیز می‌تواند شما را درباره این موضوع مطمئن کند.
کم حرفی ناگهانی کودکان پرحرف را جدی بگیرید
وقتی کودک از ابتدا پرحرف بوده، اما به یک‌باره تغییر رویه می‌دهد و کم حرف می‌شود تشخیص علت آن بسیار ضروری می‌شود. برای مثال بیشتر اوقات کودکان وقتی مورد قلدری یا سوءاستفاده قرار می‌گیرند، از ترس فرد موردنظر، به شما چیزی نمی‌گویند و کم حرف می‌شوند. آموزش مقابله با قلدری به کودکان می‌تواند به بچه‌ها در مدیریت این نوع بحران‌ها کمک کند. بدیهی است که هر چه کودکان بزرگ‌تر باشند، انجام این کار برایشان آسان‌تر است. در واقع شاید علت کم حرفی کودک شما این است که قادر نیست کاری انجام دهد که این رفتار اذیت‌کننده را متوقف کند.
سوءاستفاده از هر نوع جنسی، عاطفی یا فیزیکی می‌تواند علتی برای کم حرفی کودکان باشد. بنابراین اگر قادر به تشخیص علت کم حرف شدن کودک نیستید بهتر است با یک روانشناس کودک برای بررسی دقیق‌تر این موضوع صحبت کنید. خیلی از اوقات سکوت کودک شما به معنای درخواست کمک از اطرافیانش است پس آن را جدی بگیرید. آیا این مطلب برای شما مفید بود؟ سوالات خود را در این باره با ما به اشتراک بگذارید.
زهرا سادات طالبیان هستم روانشناس کودک، دارای مدرک کارشناسی روانشناسی بالینی از دانشگاه فردوسی مشهد و کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی از دانشگاه یزد. از سال ۱۳۹۲ به صورت تخصصی در حوزه‌های بازی درمانی، درمانگری کودک( تشخیص و درمان اختلالات مختلف)، آموزش مهارت‌های زندگی به بچه‌ها و فرزندپروری مثبت، فعالیت کرده‌ام. در تیم کیدزی به‌عنوان نویسنده و روانشناس کودک، تلاش می‌کنم مطالب مربوط به کودکان و دغدغه‌های والدین را در قالب مقالات آموزشی ارائه دهم.
بعضی وقتا این کم حرفی نگران کننده میشه حتی اگه ناگهانی نباشه.