به عنوان یک کودک نوپا یا پیش‌دبستانی، کودک شما قطعاً متوجه تمام رنگ‌های مختلف در دنیای اطراف خود می‌شود، اما برای یادگیری تمایز و نام رنگ‌ها قطعا او به آموزش‌های خاصی نیاز دارد.
جالب است بدانید که الگوهای رنگی تاثیر فوق‌العاده‌ای بر رشد شناختی کودکان دارند. رنگ‌ها اولین مفاهیم انتزاعی هستند که کودکان با آن مواجه می‌شوند و به همین خاطر ممکن است این آموزش برای کودکان کم سن‌وسال کمی دشوار باشد. اما با کمی خلاقیت و بازی می‌توانید این آموزش را در برنامه روزانه کودکان بگنجانید، به نحوی که برای کودکان و حتی خودتان سرگرم کننده باشد.
در این مقاله با ما همراه باشید تا ده بازی جذاب برای آموزش رنگ به کودکان را به شما معرفی کنیم. یادآوری این نکته خالی از لطف نیست که در انجام این بازی‌ها مشارکت فعال داشته باشید و از اینکه کودکان به سرعت این مفاهیم انتزاعی را یاد نمی‌گیرند ناامید نشوید. در حقیقت شما می‌خواهید یک سری از مفاهیم قراردادی را به کودکان آموزش دهید و این کار به ویژه برای کودکان کم سن آسان نیست.
۱.«رنگ‌بازی» یک بازی جذاب برای آموزش رنگ به کودکان
این بازی آموزش رنگ یک بازی گروهی است که می‌توانید آن را در مهدکودک یا جمع خانوادگی بازی کنید. تعدادی کاغذ رنگی آماده کنید و روی هر کدام از آن‌ها رنگ کاغذ را هم بنویسید. به هر کودک یک کاغذ رنگی بدهید و سپس برای هر رنگ یک فعالیت مشخص کنید. مثلاً برای رنگ قرمز یک بشین پاشو. برای رنگ سبز باز کردن و بستن دست‌ها و… . بچه‌ها با شنیدن رنگ مربوط به خودشان باید آن فعالیت را انجام دهند.
به‌مرور می‌توانید سرعت و هیجان این بازی را بالا ببرید و در مرحله بعد به هر کودک دو یا حتی سه کاغذ بدهید. کودکان یاد می‌گیرند برای هر رنگ باید یک حرکت خاص انجام دهند و در زمانی که دیگران برای رنگ‌هایشان حرکت می‌کنند، کاری انجام ندهند.
این بازی در کنار تحرک، کمک قابل توجهی به یادگیری اسم رنگ‌ها به کودکان می‌کند. برای جذابیت بیشتر این بازی خودتان هم در این بازی شرکت کنید. به‌صورت کلی بازی والدین با کودکان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و فواید بیشماری برای کودکان دارد. در مقاله «اهمیت بازی والدین با کودکان» به‌صورت اختصاصی به این موضوع پرداخته‌ایم.
۲.آموزش رنگ به کودکان با بازی «رنگ‌ها را پیدا کن»
این بازی را هم می‌توانید به‌صورت گروهی انجام دهید و هم به صورت یک نفره. بازی «رنگ‌ها را پیدا کن» به این صورت است که در یک اتاق که وسایل یا تصاویر زیادی در آن است از کودکان می‌خواهید با نام‌بردن یک رنگ در کمترین زمان ممکن دستشان را به یک وسیله یا تصویر با همان رنگ برسانند. مثلاً وقتی می‌گویید آبی، کودک باید به سراغ یک بالش آبی رنگ برود. در شروع این بازی می‌توانید برای هر رنگی که نام می‌برید یک کارت به همان رنگ را آماده کنید و به کودکان نشان دهید. به‌مرور خواهید دید دیگر نیازی به نشان‌دادن کارت نیست و کودکان به وسیله انجام این بازی رنگ‌ها را یاد گرفته‌اند. برای ایجاد جذابیت در این بازی آموزش رنگ، می‌توانید هر وسیله یا تصویری که کودک انتخاب می‌کند را از چرخه بازی حذف کنید تا کودکان به دنبال وسایل جدید بگردند و رنگ‌ها را در حالت‌های مختلف ببینند. این بازی برای تقویت هوش کلامی و بدنی کودکان بسیار مفید است. برای اطلاعات بیشتر در زمینه هوش کودکان می‌توانید مقاله «انواع هوش در کودکان» را مطالعه کنید.
۳.بازی «اسباب‌بازی‌های رنگی»، هم آموزش رنگ، هم مرتب‌کردن خانه
اگر کودکان شما از آن دسته بچه‌ها هستند که همه اسباب‌بازی‌هایشان را برای بازی‌کردن به روی زمین می‌ریزند و همیشه خانه به هم ریخته است، این بازی می‌تواند در کنار آموزش رنگ به کودکان، کمک زیادی هم به شما بکند. برای انجام این بازی آموزش رنگ،چند سبد رنگی بزرگ آماده کنید و از کودکان بخواهید در یک رقابت جذاب اسباب‌بازی‌های رنگی را در سبد مربوط به همان رنگ بریزند. در پایان کسی که تعداد بیشتر اسباب‌بازی رنگی را به درستی در سبد‌ها ریخته است برنده بازی است. احتمالاً والدین خیلی بیشتر از بچه‌ها از این بازی استقبال خواهند کرد.
۴.«مسابقه بادکنک رنگی» یک بازی سرعتی برای آموزش رنگ به کودکان
این بازی آموزش رنگ یک بازی دو نفره است که اگر تعداد بچه‌ها بیشتر باشد می‌توانید آن را به‌صورت یک لیگ هم برگزار کنید. چند بادکنک رنگی آماده کنید و روی هر کدام رنگ بادکنک را بنویسید. سپس یک وسیله نوک تیز به هر کودک بدهید. کودکان باید وقتی شما نام یک رنگ را می‌گویید زودتر از رقیبشان بادکنک مورد نظر را بترکانند. هر بادکنک درست یک امتیاز مثبت دارد و هر بادکنک غلط یک امتیاز منفی. برنده کسی است که بیشترین بادکنک را به درستی بترکاند. مراقب باشید وسیله‌ای که برای ترکاندن بادکنک‌ها استفاده می‌کنید خطرناک نباشد و محل قرارگیری بادکنک‌ها طوری نباشد که کودکان برای رسیدن به آن‌ها همدیگر را هل بدهند یا باعث آسیب‌دیدگی همدیگر شوند.
۵.«ماهیگیری رنگی» یک بازی رنگی و سرگرم‌کننده
بچه‌ها عاشق آب‌بازی هستند و دست رد به سینه بازی‌هایی که در آن بتوانند به‌نحوی آب‌بازی کنند، نمی‌زنند. برای انجام این بازی آموزش رنگ،یک تشت بزرگ آماده کنید و تعدادی توپ رنگی کوچک در آن بریزید. چند سطل رنگی هم در کنار تشت قرار دهید. حالا از کودکان بخواهید به وسیله یک ملاقه توپ‌های رنگی را از درون تشت شکار کنند و و داخل سطل بریزند. کسی که تعداد بیشتری از توپ‌های رنگی را شکار کند و به درستی در سطل‌های رنگی بریزد برنده بازی است. سعی کنید در این بازی کودکان را با مفهوم پررنگ و کم‌رنگ هم آشنا کنید و مثلاً از توپ‌های سبز کم‌رنگ و سبز پررنگ هم در بازی استفاده کنید.
۶.بازی «الگوی رنگی» یک بازی مناسب برای خردسالان
برای این بازی به یک جایخی نیاز دارید و چند مقوا که طرح جایخی روی آن کشیده شده باشد. چند تیله رنگی هم برای انجام این بازی آموزش رنگ نیاز دارید. به هر کودک یک مقوای الگو بدهید و سپس در جایخی تیله‌های رنگی را با یک ترکیب خاص بچینید. کودکان باید سعی کنند مطابق ترکیب جایخی روی مقوای الگو، تیله‌های رنگی را جانمایی کنند. کودکی که زودتر از بقیه بتواند این کار را انجام دهد برنده است. برای ایجاد جذابیت می‌توانید به جای تیله از آبنبات یا خوراکی‌های کوچک استفاده کنید.
۷.آموزش رنگ به کودکان با بازی‌های آنلاین
بازی‌های موبایلی هر روز متنوع‌تر و جذاب‌تر می‌شوند. در حوزه آموزش مهارت مختلف به کودکان نیز بازی‌های آنلاین مناسب و مفیدی در حال حاضر موجود است. اپلیکیشن همبازی چند مورد از بهترین بازی‌ها در حوزه آموزش رنگ به کودکان را در خود جای داده است. بازی‌های توپ و رنگ، رنگ را بگیر، رنگ‌آمیزی با اسفنج و بازی با رنگ‌ها از جمله این بازی‌ها است که برای آموزش رنگ به کودکان مفید است. بازی‌های اپلیکیشن همبازی همگی توسط کارشناسان تایید و بررسی شده و از آن جایی که در آن هیچ محتوای تبلیغاتی‌ای به نمایش درنمی‌آید می‌توانید این اپلیکیشن را با خیال راحت در اختیار کودک خردسال خود قرار دهید.
۸.بازی «نقاشی رنگ‌ها» یک بازی جذاب برای یاددادن رنگ به کودکان
نقاشی یکی از فعالیت‌های محبوب برای کودکان است که شما می‌توانید با کمی خلاقیت آن را بازی تبدیل کنید. برای مثال می‌توانید یک رنگین‌کمان بدون رنگ بکشید و از کودکان بخواهید طبق الگوی رنگین‌کمان آن را رنگ‌آمیزی کنند. نفر اول کسی است که در کمترین زمان یک رنگین‌کمان با رنگ‌های درست بکشد. یا می‌توانید از آن‌ها بخواهید میوه‌ها را با رنگ خودشان بکشند. مثلاً موز را زرد و خیار را سبز نقاشی کنند. در این بازی آموزش رنگ، هر کسی که بتواند تعداد بیشتر میوه با رنگ درست بکشد برنده است. نقاشی در حقیقت برون‌ریزی افکار و تمایلات کودکان است. هر نقاشی می‌تواند یک تفسیر منحصر به فرد داشته باشد و از خطوط به کار رفته و میزان استفاده از هر رنگ می‌توان نتایج جالبی گرفت. در مقاله «تفسیر نقاشی کودکان» می‌توانید به راز و رمزهای نهفته در نقاشی‌های ساده کودکان پی ببرید و از افکار و خواسته‌های کودکتان از طریق نقاشی آگاه شوید.
به وسیله بازی‌ها، یادگیری رنگ‌ها را برای کودکان لذت‌بخش کنید
کودکان با کنجکاوی مخصوص به خودشان در طبیعت و محیط اطرافشان جستجو می‌کنند و به‌صورت غیرمستقیم با مفهوم رنگ آشنا می‌شوند. آن‌ها می‌دانند که برف سفید است و برگ درختان سبز و این تفاوت را می‌فهمند. والدین فقط باید نمود بیرونی این رنگ‌ها را به کودکان آموزش دهند.
بعد از یادگیری رنگ‌های اصلی باید وارد مرحله آموزش انواع رنگ به کودکان شد. مثلاً سبز فسفری یا سبز یشمی و بعد از آن کودکان باید با مفهوم ترکیب رنگ آشنا شوند. مثلاً از ترکیب رنگ زرد و آبی می‌توان رنگ سبز را به وجود آورد. یا ترکیب رنگ آبی و قرمز رنگ بنفش است.
این آموزش‌ها نباید شکل تئوری به خود بگیرد و بهتر است که هر نوع مهارتی را به وسیله بازی و سرگرمی به کودک یاد داد. فراموش نکنید که این آموزش‌ها باید برای کودکان لذت‌بخش باشد.همچنین والدین باید برای آموزش این مفاهیم خیلی صبور باشند و اگر یادگیری کودکان در این مورد به کندی انجام می شود در برابر آن واکنش نشان ندهند.
در این مقاله با هم بازی‌هایی برای آموزش رنگ به کودکان را مرور کردیم. شما چه بازی‌هایی برای یادگیری رنگ می‌شناسید؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
گلنار رضازاده هستم بازی درمانگر و روان درمانگر کودک، فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مشاوره خانواده از دانشگاه خوارزمی تهران. از سال ۱۳۹۴ به صورت تخصصی در حوزه بازی‌درمانی، آموزش مهارت‌های زندگی کودک، فرزند پروری و مدیریت استرس والدین مشغول به کار بوده‌ام. باتوجه به اینکه محتوای حوزه کودک بسیار حساس و مهم است، تمامی منابع و مطالب تولید شده در بلاگ کیدزی را پیش از انتشار بررسی می‌کنم.
زهرا سادات طالبیان هستم روانشناس کودک، دارای مدرک کارشناسی روانشناسی بالینی از دانشگاه فردوسی مشهد و کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی از دانشگاه یزد. از سال ۱۳۹۲ به صورت تخصصی در حوزه‌های بازی درمانی، درمانگری کودک( تشخیص و درمان اختلالات مختلف)، آموزش مهارت‌های زندگی به بچه‌ها و فرزندپروری مثبت، فعالیت کرده‌ام. در تیم کیدزی به‌عنوان نویسنده و روانشناس کودک، تلاش می‌کنم مطالب مربوط به کودکان و دغدغه‌های والدین را در قالب مقالات آموزشی ارائه دهم.
عالی بود این بازی ها مخصوصا برای مهد. مرسی واقعا
خوشحالیم بازی ها رو دوست داشتید و مطلب براتون مفید بوده.