اگر گوشی‌های همراه می‌توانستند دست و پا دربیاورند، غذا درست کنند و آن را در دهان فرزندتان بگذارند، کودک شما می‌توانست سال‌ها بدون هیچ حرف زدن و راه رفتنی در اتاق خود دقیقا کنار پریز برق به صفحه گوشی زل بزند. اعتیاد به گوشی‌های همراه، یکی از تفاوت‌های دوران کودکی بین نسل پدر و مادرها و کودکان امروزی است. کودکان امروزی بیش از هر زمان دیگری، وقت خود را صرف خیره شدن به صفحه نمایش‌های دیجیتال مثل رایانه، تبلت، تلویزیون، تلفن‌های هوشمند و سایر دستگاه‌ها می‌کنند. همان‌طور که بارها و بارها شنیده‌اید، افزایش استفاده از گوشی‌های هوشمند خطرات جدی برای سلامتی همه به همراه دارد، اما این امر به ویژه برای کودکانی که بدنشان هنوز در حال رشد و تکامل است؛ بیشتر صادق است.
در این بین عضوی از بدن که بیشتر در معرض آسیب قرار می‌گیرد، چشم‌هاست. دانستن مضرات موبایل برای چشم بچه‌ها چیزی است که باعث می‌شود فرزندتان را به سمت مدیریت زمان استفاده از موبایل سوق دهید و از بروز مشکلات بینایی جلوگیری کنید. همچنین اگر کودک شما، از معایب نگاه کردن بیش‌ازحد به صفحه‌های نمایش آگاه باشد؛ انتخاب‌های آگاهانه‌تری در مورد سلامت چشم خود انجام می‌دهد. با ما در این مقاله همراه باشید.
۱- خستگی چشم کودکان بر اثر استفاده از گوشی
خستگی چشم دیجیتال یک بیماری چشمی مدرن است که رو به افزایش است. این مشکل در اثر استفاده طولانی‌مدت از صفحه نمایش‌های دیجیتال مانند تلفن، لپ‌تاپ و تلویزیون ایجاد می‌شود. اگر کودک شما زمان زیادی را صرف نگاه کردن به دستگاه‌های دیجیتال می‌کند، ممکن است دچار این اختلال بشود. تابش نوری که از صفحه‌های دیجیتال منعکس می‌شود نیز می‌تواند منجر به خستگی چشم شود.
خستگی چشم با علائمی مثل خارش یا سوزش یا ناتوانی برای باز نگه داشتن چشم‌ها شناسایی می‌شود. ماهیچه‌های اطراف چشم، مانند سایر عضلات، ممکن است در اثر استفاده مداوم خسته شوند. علاوه‌براین تمرکز بر روی صفحه نمایش برای مدتی طولانی، می‌تواند باعث مشکلات مربوط به تمرکز در کودکان، سردرد در اطراف شقیقه و چشم شود. البته دقت کنید مشکل در تمرکز می‌تواند جزو علائم بیش‌فعالی در کودکان هم باشد بنابراین اگر فرزند شما دارای چنین مشکلی است، مراجعه به چشم پزشک و روانشناس کودک برای ریشه‌یابی علت این موضوع می‌تواند از آسیب‌های بعدی جلوگیری کند.
۲- نزدیک‌بینی، مهم‌ترین ضرر موبایل برای چشم کودک
نزدیک‌بینی از جمله مشکلات بینایی است که تمرکز بر روی اشیاء دور را دشوارتر می‌کند. جالب است بدانید برخی از محققان اعلام کرده‌اند، نزدیک‌بینی با تمرکز طولانی‌مدت در فاصله نزدیک، روی صفحه نمایش‌های دیجیتال مرتبط است. تحقیقات همچنین نشان داده است که کودکان در حال حاضر ۲ برابر بیشتر از ۵۰ سال پیش در معرض نزدیک‌بینی هستند.
این موضوع می‌تواند با موضوع استفاده روزافزون از موبایل در دوران کودکی مرتبط باشد. تماشای کارتون با فاصله نزدیک از تلویزیون، سردرد، حالت تهوع هنگام درس خواندن، نزدیک نگه‌داشتن کتاب‌ها یا اسباب‌بازی‌ها به صورت، جزو نشانه‌هایی است که کودکان نزدیک‌بین(کوته‌بین) نشان می‌دهند. متخصصان چشم کودک برای پیشگیری از این مشکل، جایگزین کردن فعالیت‌ها و بازی‌های خارج از خانه را به جای استفاده مداوم و افراطی از موبایل پیشنهاد می‌کنند. این کار زمانی را برای استراحت عضلات چشم فراهم کرده و از مضرات موبایل برای کودکان پیشگیری می‌کند.
۳- خشکی چشم بر اثر موبایل، رایج‌ترین مشکل بینایی در کودکان
اگر دقت کرده باشید فرزندتان، هنگام تمرکز روی صفحه‌نمایش‌های دیجیتال به میزان قابل توجهی کمتر پلک می‌زند، این موضوع می‌تواند باعث خشکی و تحریک چشم‌ها شود. استفاده از موبایل و لپ‌تاپ به ویژه برای چشمان کودکان بسیار آسیب‌زا است.
اگر کودک، زمان کافی چشم‌هایش را نبندد، دچار سوزش و خستگی چشم خواهد شد. قرمزی چشم، احساس چیزی در چشم(مثل شن یا ماسه)، حساسیت زیاد به نور، باد و دود، خارش و مالش مداوم چشم می‌تواند از جمله نشانه‌های خشکی چشم در بچه‌ها باشد.
۴- تاری دید یکی از مضرات موبایل برای چشم کودکان
اگر فرزندتان می‌گوید هر چقدر پلک می‌زند باز هم همه‌جا را تار می‌بیند ممکن است دچار تاری دید شده باشد. نگاه کردن طولانی مدت بچه‌ها به صفحه نمایش کامپیوتر یا موبایل در فاصله نزدیک، می‌تواند باعث ضعیف شدن سیستم تمرکز چشم شود که در نتیجه باعث تاری دید می‌شود.
تاری دید می‌تواند مانع فعالیت‌های روزمره کودکان شود و در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به مشکلات بینایی شدیدتری شود. این مشکل می‌تواند بر هر دو چشم تاثیر بگذارد، اما برخی کودکان تنها در یک چشم، تاری دید را تجربه می‌کنند.
توصیه‌هایی برای محافظت از سلامت چشم بچه‌ها در برابر تلفن هوشمند
تحقیقات نشان داده است درحالی‌که سن استفاده از موبایل برای کودکان بالای دو سالگی است و تا پیش از آن استفاده از آن برای کودکان ممنوع است؛ نوزادان از حدود ۶ ماهگی نگاه کردن به صفحه نمایش‌های گوشی موبایل والدین یا تلویزیون را آغاز می‌کنند. همچنین کودکان به شکل میانگین ۷ ساعت از روز را برای تفریحات مختلفی مانند بازی کردن، تماشای فیلم و استفاده از شبکه‌های اجتماعی، به صفحه نمایش‌های وسایل مختلفی مانند تلویزیون، تبلت، گوشی موبایل و… نگاه می‌کنند. این زمان شامل مدتی که کودکان از وسایل الکترونیکی مختلف برای انجام تکالیف درسی خود استفاده می‌کنند، نمی‌شود.
در این صورت بهتر است برای محافظت چشم بچه‌ها در برابر مضرات موبایل به این توصیه‌ها عمل کنید:
۱. فعالیت‌های دیگر را جایگزین استفاده از موبایل کنید. بازی و فعالیت بدنی می‌تواند از نزدیک‌بینی جلوگیری کرده و ریسک ابتلا به این عارضه را کاهش دهد. چرا که چشم در زمان فعالیت‌های دیگر در معرض فاصله‌های متفاوتی قرار می‌گیرد که نیازمند تمرکز و دقت است. در نتیجه ماهیچه‌های چشم فقط برای تمرکز روی یک فاصله معین مثل صفحه نمایشگر موبایل قفل نمی‌شوند.
۲. از تنظیمات مخصوص شب استفاده کنید. اگر موبایل کودک دارای تنظیمات مخصوص شب است از آن استفاده کنید تا میزان نور آبی که از صفحه وسیله الکترونیکی منتشر می‌شود کاهش پیدا کند و در طول شب به خواب کودک آسیبی نرسد.
۳. حداقل یک ساعت قبل از خواب، استفاده از وسایل الکترونیکی را ممنوع کنید.
۴. هر دو سال یک‌بار، کودک را برای آزمایشات بررسی سلامت چشم به مطب پزشک یا بینایی‌سنج ببرید.
۵. زمانی مخصوص استراحت چشم‌ها داشته باشید. معمولا بچه‌ها آن‌قدر درگیر کاری که انجام می‌دهند می‌شوند که به خسته شدن چشم‌هایشان توجهی نمی‌کنند. به آن‌ها یادآوری کنید که زمان استراحت فرا رسیده است. متخصصان چشم پیشنهاد می‌کنند قانون ۲۰/۲۰ را به کار ببرید. یعنی از بچه‌ها بخواهید پس از بیست دقیقه نگاه کردن به صفحه نمایش، برای حداقل ۲۰ ثانیه به یک شی که در فاصله شش متری قرار دارد نگاه کنند. علاوه بر این نیاز است بچه‌ها بعد از ۱ ساعت کار کردن با لپ‌تاپ یا موبایل، ۱۰ دقیقه به ذهن و چشمانشان استراحت دهند. برای اجرای این قوانین می‌توانید از زمان‌سنج استفاده کنید.
۶. به زاویه وسایل الکترونیکی توجه کنید. مراقب باشید که صفحه نمایش لپ‌تاپ یا کامپیوتری که کودک از آن استفاده می‌کند در محلی قرار داده شود که کمی پایین‌تر از راستای چشم کودک است. هرچقدر صفحه نمایش بالاتر قرار بگیرد، چشم‌ها بیشتر باز می‌شوند و تبخیر مایع درون چشم سریع‌تر اتفاق می‌افتد. می‌توانید از قانون اندازه‌ها برای در نظر گرفتن فاصله‌ی مناسب وسایل الکترونیکی استفاده کنید. بر طبق این قانون، موبایل در فاصله ۳۰ سانتی‌متری، لپ‌تاپ‌ها و کامپیوتر در فاصله ۶۰ سانتی‌متری و تلویزیون در فاصله ۳ متری کودک قرار داده می‌شوند. اگر فرزندتان می‌گوید که نمی‌تواند مطالب را از این فاصله بخواند، اندازه کلمات را افزایش دهید.
موبایل هم مانند هر وسیله دیگری، مزایا و معایب خاص خود را دارد. اگر فرزند شما دچار وابستگی بیش از حد به گوشی همراه شده است، لازم است در ابتدا رعایت حد تعادل را برای استفاده از موبایل به او یادآور شوید. مقاله «با علاقه شدید کودک خود به موبایل چه کنیم؟» در این زمینه به شما کمک می‌کند. در مرحله دوم، شرح مضرات موبایل برای چشم بچه‌ها و توضیح آسیب‌های جبران نشدنی آن به کودکان، می‌تواند از این مضرات جلوگیری کند.
در این مقاله تلاش کردیم علاوه بر بیان اثرات منفی موبایل بر چشم بچه‌ها، توصیه‌هایی برای پیشگیری از بروز مشکلات جدی بر بینایی کودکان ارائه دهیم. آیا شما به اندازه کافی خطر استفاده از نمایشگرهای دیجیتال مثل موبایل و تبلت را برای چشم کودکان جدی می‌گیرید؟ چطور از این آسیب‌ها جلوگیری می‌کنید؟
گلنار رضازاده هستم بازی درمانگر و روان درمانگر کودک، فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مشاوره خانواده از دانشگاه خوارزمی تهران. از سال ۱۳۹۴ به صورت تخصصی در حوزه بازی‌درمانی، آموزش مهارت‌های زندگی کودک، فرزند پروری و مدیریت استرس والدین مشغول به کار بوده‌ام. باتوجه به اینکه محتوای حوزه کودک بسیار حساس و مهم است، تمامی منابع و مطالب تولید شده در بلاگ کیدزی را پیش از انتشار بررسی می‌کنم.
زهرا سادات طالبیان هستم روانشناس کودک، دارای مدرک کارشناسی روانشناسی بالینی از دانشگاه فردوسی مشهد و کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی از دانشگاه یزد. از سال ۱۳۹۲ به صورت تخصصی در حوزه‌های بازی درمانی، درمانگری کودک( تشخیص و درمان اختلالات مختلف)، آموزش مهارت‌های زندگی به بچه‌ها و فرزندپروری مثبت، فعالیت کرده‌ام. در تیم کیدزی به‌عنوان نویسنده و روانشناس کودک، تلاش می‌کنم مطالب مربوط به کودکان و دغدغه‌های والدین را در قالب مقالات آموزشی ارائه دهم.
هنگام تمرکز روی صفحه‌نمایش‌های دیجیتال به میزان قابل توجهی کمتر پلک می‌زنیم، این موضوع می‌تواند باعث خشکی و تحریک چشم‌ها شود.
بله کاملا درسته و خشکی چشم یکی از مهم‌ترین مضرات موبایل برای چشمه.
🌼 nokat mohem o riz binaneii bood sepas
کاش بچه ها دو دقیقه گوشی رو زمین بذارن . واقعا این استفاده از گوشی معضلی شده برای خانواده ها. ممنون از مقاله خوبتون
می‌شه برای استفاده کودکان از موبایل قوانین و زمان تعیین کرد تا آسیب به حداقل برسه. ممنون از نظر و توجه شما.