گاهی کودکان مجبورند یک روز تمام را در خانه بمانند، برای رفتن به مسافرت یک مسیر طولانی را در جاده بگذرانند یا در مطب دکتر در انتظار معاینه بنشینند. در این مواقع کودکان بی‌حوصله می‌شوند و از طولانی‌شدن این وضعیت شکایت می‌کنند. یکی از راه‌های سرگرمکردن کودکان در این موقعیت‌ها، بازی‌های کاغذی هستند. از طرفی کودکان این روزها به وسایل الکترونیکی وابستگی پیدا کرده و به بازی‌های موبایلی تمایل دارند؛ درحالیکه زیاده‌روی در این زمینه مشکلاتی را برای کودکان به همراه می‌آورد. در این وضعیت بازی‌های کاغذی جایگزین مناسبی هستند که به‌سادگی می‌توانند کودکان را سرگرم کنند. در ادامه هفت نمونه از بازی‌های کاغذی لذت‌بخش و شگفت‌انگیز را معرفی می‌کنیم.
۱- تکمیل نقاشی، یک بازی کاغذی خلاقانه برای کودکان خردسال
این بازی کاغذی برای کودکانی که علاقه‌مند به نقاشی هستند، بسیار جذاب است. برای شروع به هریک از کودکان یک تکه کاغذ بدهید از آن‌ها بخواهید یک سر در بالای صفحه بکشند. بسته به تخیل کودک، این سر می‌تواند سر یک آدم یا یک حیوان یا یک موجود فضایی باشد. سپس از کودکان بخواهید نقاشی خود را طوری تا بزنند که امکان ادامه‌دادن آن توسط بازیکن بعدی وجود داشته باشد. نفر بعدی باید بازوها و سینه را بکشد و بدون دیدن قسمت اول نقاشی، به دلخواه خود آن را ادامه بدهد. به همین ترتیب بازیکن دوم هم نقاشی را تا می‌زند و کاغذ را به نفر بعدی می‌دهد. نفر بعدی پاها و آخرین نفر هم کفش‌های نقاشی را تکمیل می‌کند. در پایان تاخوردگی‌ها را باز کنید و از موجودات بامزه‌ای که خلق شده‌اند لذت ببرید. هرچه بازی بیشتر ادامه پیدا کند موجودات بامزه‌تر و خلاقانه‌تری خلق می‌شوند. همان‌طور که مشخص است این بازی کاغذی محرک خوبی برای تقویت خلاقیت کودکان است. همچنین در این رابطه خواندن مطلب «نقش بازی در رشد خلاقیت کودک» پیشنهاد می‌شود.
۲- کشتی جنگی، یک سرگرمی مناسب برای کودکان ۹ سال به بالا
در این بازی کاغذی دونفره، هر کدام از بچه‌ها باید یک سمت از عرض کاغذ را انتخاب کرده و یک نیم دایره روی آن رسم کنند (به‌گونه‌ای که کل عرض را در بر بگیرد). این نیم دایره‌ها در واقع کشتی‌های جنگی هر بازیکن هستند. بچه‌ها باید برای کشتی جنگی خود یک علامت انتخاب کنند. برای مثال یکی از بازیکن‌ها روی سطح کشتی خود، پنج عدد ستاره بگذارد و بازیکن دیگر پنج عدد دایره. این بازی کاغذی به این صورت شروع می‌شود که هر بازیکن در نوبت خود مداد را روی یکی از علامت‌های کشتی خود گذاشته و کف دست خود را بالای مداد قرار دهد و مداد را به سمت بیرون هل دهد طوری که یک خط کوتاه ایجاد شود و مداد بیفتد. سپس در پایان نیم‌خط ایجاد شده علامت خود را بگذارد.
در این بازی کاغذی جذاب هر کدام از بازیکن‌ها که بتواند با استفاده از نیم‌خط‌های خود، زودتر به سطح کشتی حریف برسد برنده است. همچنین در سنین بالاتر می‌توانید قانون این بازی کاغذی را به این صورت تعریف کنید که هر بازیکن زودتر از تمام علامت‌های سطح کشتی‌اش خطی به کشتی حریف رسم کند، برنده است. این بازی می‌تواند مهارت‌های ظریف کودکان و توانایی تجسم و هوش فضایی بچه‌ها را ارتقا دهد.
۳- اوریگامی، یک بازی کاغذی تک‌نفره برای کودکان ۶ سال به بالا
اوریگامی یکی از شناخته‌شده‌ترین بازی‌های کاغذی برای کودکان است. انواع و اقسام اوریگامی ساده و پیچیده وجود دارد که می‌توانند کودک شما را سرگرم کنند. برای این منظور پیشنهاد می‌شود به کتابخانه محله یا شهر خود مراجعه کرده و کتاب‌هایی که به آموزش انواع اوریگامی می‌پردازند را تهیه کنید. این بازی علاوه بر این‌که می‌تواند کودک شما را به تنهایی در خانه سرگرم کند، فواید بسیاری مثل تقویت مهارت‌های ظریف نیز دارد. اگر مایل هستید در این ارتباط اطلاعات بیشتری کسب کنید، پیشنهاد می‌کنیم به مقاله «فواید اوریگامی برای کودکان» مراجعه کنید.
۴- تکمیل گربه، یک بازی کاغذی سرگرم‌کننده برای کودکان دبستانی
بازی تکمیل گربه یکی از محبوب‌ترین بازی‌های کاغذی کودکان است. برای انجام این بازی کاغذی دو تا چند نفره کافی است یک خودکار و یک کاغذ داشته باشید. بازیکن شماره۱، اسم یک انسان یا حیوان یا خوراکی فکر می‌کند و به‌ازای هریک از حروف آن اسم، یک خط تیره روی کاغذ می‌کشد. بازیکن دیگر سعی می‌کند کلمه موردنظر را حدس بزند و این کار را با کمک حدس‌زدن حروفی که در آن کلمه وجود دارند انجام می‌دهد. بازیکن شماره ۲، حروفی که به‌درستی حدس زده شوند را روی خط تیره می‌نویسد. ولی با هر حدس اشتباه بخش دیگری از تصویر گربه تکمیل می‌شود. بازی تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که بازیکن شماره۱، کلمه را به‌درستی حدس بزند یا تصویر گربه تکمیل شود. بنابراین بازیکنان باید حروف گمشده را قبل از کامل‌شدن گربه حدس بزنند.
۵- تصاحب خانه‌ها، بازی کاغذی مهیج برای نوجوانان
برای انجام این بازی کاغذی، در ابتدا روی یک کاغذ، جدولی با ۱۲ ستون عمودی و ۱۲ ردیف افقی بکشید. بازیکنان این بازی دو نفر هستند که بر سر تصاحب خانه‌های جدول با یکدیگر رقابت می‌کنند. در ابتدای بازی یکی از بازیکنان شکل دایره و دیگری مثلث یا یک شکل هندسی دیگر را انتخاب کرده و آن را در خانه‌هایی که تصاحب کرده رسم می‌کند. هر کدام از بازیکنان که بتواند چهار خانه مجاور همدیگر را تصاحب کند، برنده است. در این بازی کاغذی هدف این است که با هوشیاری و سرعت‌عمل نگذاریم بازیکن حریف موفق شود خانه‌های کنار یکدیگر را تصاحب کند. این بازی منجر به بهبود کارکردهای اجرایی بچه‌ها مانند مهارت برنامه‌ریزی می‌شود.
این بازی با وجود مهیج بودن، به فضای خیلی زیادی نیاز ندارد و به‌راحتی می‌توان آن را در خانه انجام داد. اگر مایل هستید با انواع دیگربازی‌های خانگی آشنا شوید خواندن مقاله « بازی در خانه برای کودکان» را توصیه می‌کنیم.
۶- نقاشی کور، یک بازی کاغذی برای کودکان خردسال
اگر کودک شما مجبور است در خانه بماند، به این معنی نیست که کودکان دیگر هم نمی‌توانند به خانه شما بیایند! بازی کاغذی نقاشی کور را می‌توانید در خانه و با جمع‌کردن چند کودک به بهانه مهمانی یا تولد انجام دهید. در این بازی کاغذی، بازیکنان به گروه‌های دونفره تقسیم شده و پشت به همدیگر می‌ایستند. نفر عقبی باید کاغذ خود را روی کمر نفر جلویی قرار دهد و شروع به نقاشی کشیدن کند. بازیکن دوم باید حدس بزند که نفر عقبی چه چیزی روی کمر او کشیده است و سعی کند همان تصویر را دوباره روی کاغذ بکشد. بازیکنی که شبیه‌ترین نقاشی به نقاشی اصلی را بکشد برنده است. این بازی برای کودکان ۷ ساله و دبستانی جذاب و مناسب خواهد بود.
۷- معمای مصور، یک بازی بامزه برای کودکان ۹ سال به بالا
هدف از این بازی کاغذی حدس‌زدن کلمه و یا جمله‌ای است که با کمک تصاویر نشان داده شده است. برای مثال کلمه مارپیچ را می‌توان با کشیدن تصویر یک مار و یک پیچ نشان داد و یا کلمه بچه‌گربه را می‌توان با کشیدن تصویر یک بچه و یک گربه نشان داد. گاهی ممکن است کلمه موردنظر با ترکیبی از تصاویر و حروف نشان داده شود.
در بازی معمای مصور، کودکان باید اطلاعات مختلفی را در حین انجام تکالیف پیچیده پردازش کنند. همچنین باید از تجربه‌های قبلی برای موقعیت فعلی و از راهبردهای حل مسئله برای حل معما استفاده کنند. این مهارت‌ها به‌طور کلی حافظه کاری نامیده می‌شوند. جالب است بدانید در این بازی کاغذی هر حدس درست یک امتیاز دارد و اطلاعات عمومی بچه‌ها در طی بازی بالا می‌رود.
تنها با چند کاغذ و مداد دقیقه‌های کسل‌کننده را به سرگرم‌کننده تبدیل کنید
برخی از افراد تصور می‌کنند سرگرمکردن کودکان کار سختی است؛ درحالیکه می‌توان تنها با استفاده از چند مداد یا خودکار و چند ورق کاغذ کودک خود را سرگرم کنید و باعث شوید برای دقایقی گوشی موبایل خود را کنار بگذارد. هدف از انجام بازی های کاغذی این است که کودکان با فکرکردن و تمرکزکردن به راه‌حل یا بهترین روش انجام هر بازی دست پیدا کنند و از سادگی به لذت برسند. اگر شما نیز در این بازی‌های کاغذی، کودکان را همراهی کنید، لذت انجام آن‌ها برای کودک دو برابر خواهد شد.
این بازی‌های کاغذی علاوه بر این که به‌راحتی و با هزینه کم کودکان را سرگرم می‌کنند، باعث افزایش تمرکز و حتی پرورش خلاقیت کودکان نیز می‌شوند.
مزیت دیگر این بازی‌های کاغذی این است که به امکانات خاصی نیاز ندارند و در هر مکان و زمان می‌توان به وسیله آن‌ها به‌راحتی کودکان را سرگرم کرد. علاوه بر آن برخی بازی های کاغذی مانند اوریگامی در دسته بازی های تک نفره برای کودکان قرار می‌گیرند و کودک به‌تنهایی می‌تواند با انجام آن سرگرم شود.
در این مطلب سعی کردیم ۷ نمونه بازی کاغذی مناسب برای کودکان و نوجوانان را به شما معرفی کنیم. شما چه نوع بازی‌های کاغذی دیگری می‌شناسید؟ آن‌ها را به ما معرفی کنید.
زهرا سادات طالبیان هستم روانشناس کودک، دارای مدرک کارشناسی روانشناسی بالینی از دانشگاه فردوسی مشهد و کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی از دانشگاه یزد. از سال ۱۳۹۲ به صورت تخصصی در حوزه‌های بازی درمانی، درمانگری کودک( تشخیص و درمان اختلالات مختلف)، آموزش مهارت‌های زندگی به بچه‌ها و فرزندپروری مثبت، فعالیت کرده‌ام. در تیم کیدزی به‌عنوان نویسنده و روانشناس کودک، تلاش می‌کنم مطالب مربوط به کودکان و دغدغه‌های والدین را در قالب مقالات آموزشی ارائه دهم.
خوبیه این بازی های کاغذی اینه که بچه باهاش خوب سرگرم میشه کم خرجم هست.
بله کاملا درسته بازی های کاغذی جذاب و کم هزینه هستند.