تصور کنید تازه از محل کار به خانه رسیده‌اید و در حالی که فقط نیاز دارید خودتان را روی تخت خواب بیندازید، دو دست کوچک لباستان را از پشت می‌کشد و می‌گوید: «مامان! بابا! بیا با من بازی کن!» و شما با بی حوصلگی پاسخ می‌دهید: «نه! برو با خواهرت بازی کن مگه من هم‌سن توام؟»
اگرچه بازی والدین با کودکان ممکن است برای پدر و مادرها کسل‌کننده به نظر برسد، اما این کار فواید بی‌شماری دارد که بسیاری از والدین از آن بی‌خبرند. اگر شما هم با این فواید و اهمیت بازی والدین با کودکان آگاه شوید حتما دفعه بعد در رد درخواست بازی کودکتان تجدید نظر خواهید کرد. زمانی‌که شما با کودکتان بازی می‌کنید یک پیام مهم به او می‌دهید: «تو برای من مهم هستی و من از وقت گذراندن با تو لذت می‌برم!». گذراندن وقت در قالب بازی، فرصتی عالی برای شناخت بهتر فرزندتان و آموزش صحیح مهارت‌های جدید به او بوده و مزایای زیادی هم برای شما و هم برای کودک خواهد داشت. با ما همراه باشید تا مهم‌ترین فواید بازی والدین با کودکان آشنا شوید.
۱-بازی والدین با کودک، کلید روابط صمیمانه آینده است
همه ما وقتی با هم وقت می‌گذرانیم، روابط و پیوندهایی ایجاد می‌کنیم. اگر والدین با فرزندان خود بازی کنند، پیوندهای عمیق عاطفی میان خود و فرزندانشان ایجاد می‌کنند که تا بزرگسالی ادامه خواهد داشت. بیشتر افرادی که در کودکی با والدین خود بازی کردند، روابط صمیمانه‌تری را تجربه می‌کنند و دیگران را بهتر درک می‌کنند. در واقع بازی والدین با کودکان در آموزش همدلی به کودکان نیز موثر است.
اگر کودکان از زمان بازی با هم لذت ببرند، این احتمال وجود دارد که همین فرصت را در آینده به خودشان و فرزندشان بدهند. بازی می‌تواند، رقابت سالم، سرزندگی و انعطاف پذیری را به روابط بیفزاید. همچنین باعث التیام رنجش‌ها، اختلاف نظرها و آسیب‌ها می‌شود. با تلاش آگاهانه برای گنجاندن بازی در تعاملات روزانه خود با فرزندانتان، می‌توانید کیفیت روابط خود را بهبود بخشیده و در سطح عمیق‌تری با هم ارتباط برقرار کنید.
۲-همبازی شدن والدین با کودکان، برای آن‌ها نیز پرمنفعت است
شاید در نگاه اول فکر کنید به هنگام بازی با کودک، فقط به نفع فرزندتان کار کرده‌اید، اما، باید بگوییم که شما هم از بازی با فرزندتان مزایایی دریافت خواهید کرد. در انجام بازی، لذت زیادی وجود دارد. آخرین باری که آن را تجربه کردید کی بوده است؟ شما هیچ وقت برای بازی کردن با کودکان، آن قدر پیر نیستید، و این کار هیچ خجالتی ندارد. پروفسور پیتر گری درباره لذت بازی والدین با کودکان این طور می‌گوید: «شما می‌توانید طعم لذت یکی از بزرگ‌ترین موهبت‌های زنده بودن را به وسیله بازی کردن با کودکان بچشید و بدون مصرف هیچ دارویی، کورتیزول خون خود را کاهش و سروتونین را افزایش دهید.»
تحقیقات نشان داده یکی از زمان‌هایی که اکسی توسین(هورمون عشق) ترشح می‌شود، در لحظاتی است که والدین با فرزندان خود(در هر سنی) به بازی محبت‌آمیز می‌پردازند. این هورمون در ایجاد احساسات محبت‌آمیز، همدلی، اعتماد و تقویت صمیمیت بین زن و شوهر و فرزندشان نقش مهمی ایفا می‌کند. بنابراین، دفعه بعد که برای بازی با فرزندتان بیش از حد خسته شدید، آن را به عنوان یک ماساژ آرامش بخش و فعالیتی عاشقانه برای ذهن خود در نظر بگیرید که نیازی به پرداخت هزینه ندارد!
اگر یک دوربین فیلم برداری، از لحظاتی که همراه کودک خود بازی می‌کنید، فیلم می‌گرفت، اغلب خودتان را در حال لبخند زدن و خندیدن با فرزندتان می‌دیدید. پس می‌توان به‌راحتی متوجه شد که بازی والدین با کودکان یک راه عالی برای کاهش استرس هم برای والدین و هم برای فرزندتان است، به خصوص زمانی که شامل فعالیت بدنی باشد. این موضوع به آن‌ها فرصتی می‌دهد تا ترس‌ها، خشم‌ها، ناامیدی و نگرانی‌های خود را در یک محیط امن نشان دهند.
۳-مهارت‌های کودک در بازی با والدین پیشرفت می‌کند
فرایند جالبی که در طی بازی والدین با کودکان اتفاق می‌افتد پیشرفت همه جانبه مهارت‌های کودک است. به طور مثال تعامل با والدین هنگام بازی، به کودک شما کمک می‌کند تا مهارت‌های اجتماعی خود و بسیاری از مهارت‌های شناختی مختلف را ارتقا دهد.درواقع اگر پرسش شما هم همیشه این است که چگونه فرزندی اجتماعی تربیت کنیم؟ می‌توانیم بگوییم، بازی والدبن با کودکان یکی از بهترین روش‌ها برای آموزش مهارت‌های اجتماعی به فرزندتان است.
همبازی شدن والدین، به کودکان کمک می‌کند تا با قرار دادن خود در جایگاه شخصیت‌های مختلف، در مورد دنیای اطراف خود بیشتر بیاموزند. موقعیت‌های متفاوت را نیز می‌توان از طریق بازی، تجسم کرد و به بچه‌ها کمک نمود تا نحوه‌ی برخورد با آن‌ها را یاد بگیرند. این نکته قابل ذکر است که شاید بچه‌ها بسیاری از مهارت‌های فوق را در بازی با خواهر و برادر یا همسالان خود توسعه دهند، اما والدین، اشکال بازی‌های کامل تر و متنوع‌تری را به کودک پیشنهاد می‌کنند که ابعاد مختلف رشدی آن‌ها را ارتقا می‌دهد. شاید بتوان گفت پدر و مادرها، همبازی‌های آگاه‌تری هستند که بازی‌های هدفمند را انتخاب می‌کنند. تاثیر بازی با والدین منحصر به فرد است و جایی مخصوص به خود، در کنار بازی با گروه‌های دیگر دارد. از آن جایی که بزرگسالان، بیشتر در مورد جهان می‌دانند، بازی با آن‌ها، اطلاعات عمومی کودک را به گونه‌ای گسترش می‌دهد که بازی با کودکان دیگر(حتی خواهر و برادر بزرگتر) این چنین نیست.
۴-بازی والدین با کودکان، سبک زندگی سالم‌تری به آن‌ها هدیه می‌دهد
شما می‌توانید با ارائه بازی‌های مختلف(به خصوص بازی‌های پر تحرک) به فرزندتان، لحظاتی او را از فضای مجازی دور نگه دارید و به سمت سبک زندگی سالم‌تری هدایت کنید. جان نش (پدر بازیکن‌های موفق والیبال جهان استیو نش و خواهر و برادرهای با استعدادش مارتین و جوآن) در یکی از مصاحبه‌هایش در باره بازی والدین با کودکان می‌گوید: «زمانی که هر سه فرزندم کوچک بودند زمان زیادی را با آن‌ها بازی می‌کردم او به طور مفصل نظرات خود را در مورد این که چطور والدین به وسیله بازی یک الگوی فعال ورزشی مثبت باشند به اشتراک می‌گذارد.» شما هم به عنوان یک الگوی مهم در زندگی فرزندتان می‌توانید این بذر را در جان او بکارید و به او از کودکی آموزش دهید که زمانی را برای لذت از زندگی، با روش‌هایی سالم و ساده، همراه با خانواده خود کنار بگذارد. در آینده، این بذر، محصول خوبی برای برداشت به او ارائه خواهد داد و نتیجه را در نسل‌های بعدی نیز خواهید دید.
۵- بازی والدین با کودک می‌تواند هدف دار و آموزشی باشد
یکی از بهترین روش‌های آموزشی برای کودکان، آموزش به آن‌ها از طریق بازی است. اگر کودک شما در زمینه‌های مختلف ضعف دارد، می‌توانید با استفاده از بازی‌های هدف‌دار به بهترین نحو مشکل فرزند خود را حل کنید. برای مثال اگر کودک شما در زمینه های گفتاری دچار مشکل است بازی‌های تقویت گفتار کودکان یک روش بسیار سودمند برای حل این مسئله است. از طرفی اگر کودک شما در مدرسه از نظر عملکرد تحصیلی مشکل دارد انجام بازی‌های جذاب تقویت نوشتار ، خواندن و … می‌تواند به آن‌ها در پیشرفت تحصیلی‌شان کمک کند. در واقع شما می‌توانید به جای سرزنش یا نظارت دائم بر تکالیف مدرسه و… چند بازی هدف‌دار با کودک خود انجام دهید. به این ترتیب می‌توان گفت آموزش به کودکان یکی از مهم‌ترین فواید بازی والدین با کودکان است.
فرزندان به بازی با والدین احتیاج دارند!
اگر اعضای بدن کودکان می‌توانستند سخن بگویند و نیازهایشان را بگویند قطعا یک صدا فریاد می‌زدند: بازی! این موضوع به اندازه خوردن سبزیجات و مواد غذایی سالم و داشتن یک خواب خوب شبانه، بخشی ضروری از رشد سالم کودکان است. حتی در فهرست‌های سازمان ملل متحد یکی از حقوق اولیه هر کودک، بازی می‌باشد. این مسئله به قدری اهمیت دارد که اگر کودکی از بازی اجتناب کند باید به دنبال دلایل بازی نکردن کودک باشید زیرا ممکن است نشان دهنده مشکلی مهم باشد.
درست است که بازی نیاز ضروری کودکان است، اما این نیاز ضروری برای بازی، بدون حضور شما والدین، ناکامل می‌ماند. فرزندان شما برای بازی، نیاز به اسباب بازی‌های گران قیمت یا فضای خارق العاده‌ای ندارند. آن‌ها علاوه بر بازی با همسالان و گذران وقت در محیط‌های مختلف، حضور شما و همبازی شدن با شما را لازم دارند. هیچ فعالیت و کلاسی، جای خالی حس نیاز کودک به بازی با والدینش را پر نمی‌کند. وقت گذاشتن برای بازی با فرزندتان برای هر دوی شما ارزشش را دارد. در این مقاله از فواید پنهان بازی والدین با کودکان گفتیم. آیا شما هم تجربه بازی کردن با والدین خود را داشته‌اید؟ این تجربه، تاثیرات مثبتی هم برای شما داشته است؟ لطفا با تیم کیدزی به اشتراک بگذارید.
گلنار رضازاده هستم بازی درمانگر و روان درمانگر کودک، فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مشاوره خانواده از دانشگاه خوارزمی تهران. از سال ۱۳۹۴ به صورت تخصصی در حوزه بازی‌درمانی، آموزش مهارت‌های زندگی کودک، فرزند پروری و مدیریت استرس والدین مشغول به کار بوده‌ام. باتوجه به اینکه محتوای حوزه کودک بسیار حساس و مهم است، تمامی منابع و مطالب تولید شده در بلاگ کیدزی را پیش از انتشار بررسی می‌کنم.
زهرا سادات طالبیان هستم روانشناس کودک، دارای مدرک کارشناسی روانشناسی بالینی از دانشگاه فردوسی مشهد و کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی از دانشگاه یزد. از سال ۱۳۹۲ به صورت تخصصی در حوزه‌های بازی درمانی، درمانگری کودک( تشخیص و درمان اختلالات مختلف)، آموزش مهارت‌های زندگی به بچه‌ها و فرزندپروری مثبت، فعالیت کرده‌ام. در تیم کیدزی به‌عنوان نویسنده و روانشناس کودک، تلاش می‌کنم مطالب مربوط به کودکان و دغدغه‌های والدین را در قالب مقالات آموزشی ارائه دهم.
ممنون واقعا مقاله خوبی بود. نمیدونستم بازی والدین با بچه انقدر فواید داره.
خوشحالیم که این مطلب برای شما مفید واقع شده🌼
پدر من همیشه وقتی بچه بودیم با ما بازی میکرد. یکی از بهترین خاطرات دوران کودکیم زمانی که بابام میومد با ما بازی. کاش همه پدر و مادرا اهمیت بازی با بچه ها رو درک کنن.
چقدر عالی . واقعا این خاطرات به تحکیم روابط والدین و کودک کمک میکنه. تجربه شما هم بیانگر همین مطلبه. ممنون که حس و تجربه خودتون رو با ما به اشتراک گذاشتید.
واقعا بازی کردن والدین با بچه ها خیلی برای بچه ها مفیده کاش همه پدر و مادرا اهمیت این مسئله رو بدونن. خصوصا پدر مادرای امروزی که همش وقت کم دارن.
بله دقیقا اهمیت بازی والدین با کودکان در فرزندپروری بسیار بالا است و امیدواریم مادرپدرهای امروزی هم به این موضوع توجه کافی نشون بدن.