«مامان من میترسم، یه چیزی زیر تختمه! صداش میاد!»
چند بار تا به حال نیمههای شب با صدای فرزندتان که از ترس به شما پناه آورده، بیدار شدهاید؟ این طبیعی است که کودکان، گاهی اوقات احساس ترس کنند. ترس در کودکان، احساسی است که میتواند به آنها کمک کند محتاطتر رفتار کنند و یک بخش بسیار طبیعی از بزرگ شدن است. در واقع این موضوع یعنی کودک شما شروع به درک جهان و نحوه کارکرد آن کرده است و سعی میکند معنای آن را کشف کند.
مهم است که به یاد داشته باشید که موضوعات ترس در کودکان، در هر سنی متفاوت است و با بزرگ شدن بچهها تکامل پیدا میکند. یعنی ترسهای قدیمی جای خودشان را به جدیدترها میدهند. مثلا کودکی که تا قبل از ۲ سالگی از افراد غریبهای که چهرهشان را ندیده، میترسیده در ۷ سالگی از اینکه در کلاس پذیرفته نشود، میترسد. ترسها گاهی میتوانند برای بچهها یا اطرافیان آزاردهنده باشند. برخی از کودکان، ترسهایی شدید، مزاحم و یا عجیب و غریب را تجربه میکنند که با گذر زمان، شدیدتر و در نهایت باعث اضطراب دائمی یا اختلال در زندگی روزمره کودک میشوند. در این موارد نیاز به ملاقات با روانشناس کودک وجود دارد، اما ما در این مقاله قصد داریم شما را با انواع ترس در کودکان در سنین مختلف، دلیل وقوع و نحوه برخورد مناسب والدین با آنها، آشنا کنیم. با ما در ادامه مطلب همراه باشید.
ترس از صداهای بلند، رایجترین ترس در کودکان زیر دو سال
کودکان زیر ۲ سال، ممکن است از صداهای بلندی مثل طوفان، جاروبرقی، مخلوطکن، سشوار، ترکیدن بادکنک، آژیر و سایر موارد مشابه، بترسند. صداهای بلند، مانند هر محرک غافلگیرکنندهای، واکنشهایی در کودکان و حتی در بزرگسالان ایجاد میکند. این نوع از ترس در کودکان معمولا زودگذر است، اما ممکن است تا رسیدن کودک به سن پیشدبستانی(حدود ۶ سالگی)، شدت آن تقریبا زیاد باشد. این موضوع به این دلیل است که فرزند شما نمیتواند صداهای خاص را به یک علت مرتبط کند.
شما میتوانید هر بار به فرزندتان بگویید صدایی که میشنود مربوط به چیست. توضیح دهید هر چیزی صدایی دارد. باهم بازی صداها را انجام دهید به این صورت که هر بازیکن به چیزی اشاره میکند و از بازیکن مقابل میخواهد صدایش را تقلید کند. همچنین در روشی دیگر هر کسی یک صدا درمیآورد و از بازیکنان دیگر میخواهد حدس بزند چه حیوان، وسیله یا پدیدهای است. توضیحات و بازیهای شما، ترس فرزندتان را فورا از بین نمیرود، چون او ممکن است نیاز به زمان بیشتری داشته باشد تا این ارتباطات را در ذهنشان ایجاد کند اما فرایند علت و معلولی را در ذهن کودک تسهیل و تسریع میکند.
ترس از تنهایی، ترس در کودکان ۴تا۶سال
در حدود ۸ تا ۱۰ ماهگی، نوزادان متوجه میشوند که وقتی افراد یا اشیا از دید خارج میشوند، هنوز وجود دارند. قبل از این سن، کودک هنوز به این درک نرسیده است. این ممکن است شروعی برای ترس آنها از جدا شدن از شما باشد. در طول سال دوم زندگی، کودکان شروع به درک این موضوع میکنند که چقدر به عشق و حمایت شما متکی هستند. برای مدتی دنیای آنها با شما شروع میشود و به پایان میرسد(اگرچه برای شما در رابطه با بچهها یا بهتر است بگوییم دزدان کوچک قلبتان، احتمالا همیشه همینطور خواهد بود). در ۴ تا ۶ سالگی، ممکن است این نوع ترس در کودکان تبدیل به نگرانیهای دیگری برای کودکان شود. مثلا اینکه اتفاقی برای شما یا افرادی که دوستشان دارند یا یک حیوان خانگی بیفتد، بهخصوص اگر برای یکی از نزدیکان بهتازگی چنین اتفاقهایی افتاده باشد.
آنها ممکن است بخواهند از رفتن به مهدکودک یا خوابیدن خودداری کنند تا بتوانند با شما باشند و بدانند که شما سالم و سلامت هستید. این ترس تا قبل از ۲ سالگی میتواند نشانهای از اضطراب جدایی طبیعی باشد، اما پس از این سن، اگر این نگرانی، شدیدتر شود و در فعالیتهای کودک مشکل ایجاد کند، ممکن است تبدیل به اختلال اضطراب جدایی شده باشد. بهتر است در صورت تجربه علائم شدید این نوع ترس و نگرانی با روانشناس کودک مشورت کنید. مقاله «درمان اضطراب جدایی در کودکان» نیز میتواند به شما در کاهش این علائم کمک کند.
ترس کودک از حیوانات، ترسی آموختنی از والدین
تصور کنید بچهای ۴ ساله هستید و سگی دو برابر جثه خود را ملاقات میکنید، در وهله اول چه حسی دارید؟ کودکان اغلب از حیواناتی مثل سگ و گربه یا حشراتی مثل زنبور و عنکبوت، میترسند.
در ذهن فرزند شما این سوالات بهسرعت ظاهر میشوند: «اون سگ قراره چیکار کنه؟ ممکنه منو لیس بزنه؟ یا گاز بگیره؟» این ترس در کودکان تا حدی ذاتی است. مغز ما به گونهای طراحی شده است که ما را از خطرات در انتظار یک حیوان آگاه کند. با این حال، تخیل در حال رشد یک کودک پیشدبستانی، این ترس کودکان را، تقویت میکند. این که فرزند شما تصور میکند بیشتر حیوانات میتوانند به او آسیب برسانند، طبیعی است. به خصوص اگر تجربه گاز گرفته شدن توسط حیوان و یا نیش خوردن از حشرهای را داشته باشد، این نوع ترس در کودک، شدت مییابد.
با این حال، گاهی اوقات، کودکان از والدین خود این ترس را می آموزند. به عنوان مثال، اگر وقتی در پارک هستند، یک کلاغ به سمت پدر یا مادر یک کودک، پرواز کند و آنها بدوند یا جیغ بزنند و عصبی رفتار کنند، ممکن است فرزند هم همین کار را انجام دهد. در این موقعیتها، سعی کنید حتی اگر از حیوانی میترسید جلوی فرزندتان واکنش نشان ندهید.
اگر کودک شما نسبت به حیوانی وحشت دارد، هرگز با او در اینباره شوخی نکنید یا او را مجبور به لمس کردن آن حیوان نکنید زیرا ترس او تشدید میشود. اگر ترس فرزند شما از حیوانی ادامه یافت، بهتر است از درمانگر کودک در این زمینه کمک بگیرید. در فرایند درمانی ترسها، درمانگران به کودک شما کمک میکنند تا از طریق طیف وسیعی از تکنیکها بر فوبیای خود غلبه کنند. از جمله این راهکارها میتوان به این موارد اشاره کرد: صحبت کردن در مورد ترس به روشی اطمینانبخش، کمک به کودک برای تهیه فهرستی از موقعیتهای ترسناک مربوط به ترس شدیدش از حیوانات، آموزش تکنیکهای تمدد اعصاب به کودک مانند تمرینات تنفس عمیق، آموزش شجاعت به کودکان و مقابله با افکاری که موجب این ترس میشوند.
ترس کودکان از تاریکی، ترس در کودکان ۳تا ۱۱ سال
اینکه چرا انسانها از تاریکی میترسند، احتمالا ریشه در روزهایی دارد که شکارچیان درست خارج از نور آتش و در تاریکی محض، در کمین برای شکار بودند و هر صدا یا سایهای را به عنوان عامل خطر ادراک میکردند. اگرچه ما از آن زمانی که غریزه جنگ یا گریز، ادامه بقا را تضمین میکرد، بسیار فاصله داریم اما هورمونهایی که احساس ترس را ایجاد میکنند هنوز بهراحتی تحریک میشوند. حدود سن ۳ تا ۱۱ سالگی، فرزند شما در تلاش است تا دنیای اطراف خود را به وسیله حواسش(به خصوص حس بینایی) درک کند و در تاریکی قادر به انجام این کار نیست و همین امر میتواند باعث ترس از تاریکی شود.
کابوسها و رویاهای بد نیز در سن ۶ سالگی به اوج میرسد. در مقاله «چرا کودکان کابوس میبینند؟» به طور مفصل توضیح دادیم که یکی از دلایل این موضوع میتواند، تخیل تازه توسعهیافته کودکان باشد. مثلا آنها با خود فکر میکنند «آیا آن سایه روی دیوار مربوط به یک هیولاست؟ یا ببر؟ صدای خشخشی که میآید مربوط به چیست؟ حتما صدای پای دزد است». قصههایی که بچهها گوش میدهند، میتواند در پیدایش این نوع از ترس در کودکان سهیم باشد. به عنوان مثال، اگر داستانی در مورد یک دزد دریایی بشنوند، به محض اینکه چراغها خاموش میشود، ممکن است تصور کنند یک دزد دریایی زیر تختشان منتظر است و آماده است تا آنها را بدزدد. اجرای یک روال آرامبخش قبل از خواب و خواندن داستانهای مناسب سن کودک که هدفمند انتخاب شدهاند، میتواند به کاهش این نوع از ترس کمک کند. اپلیکیشن پرنده در این زمینه مفید به نظر میرسد.
ترس کودک از تغییر، ترس در کودکان ۶سال
اهمیت روتینها برای کودکان خردسال به خوبی شناخته شده است. روتینها برای بچهها آرامشبخش هستند و تغییر در روالها میتواند برای کودک ۵ یا ۶ ساله شما بسیار آزاردهنده و ترسناک باشد. تغییر خانه یا اتاق کودک، مدل جدید ریش پدر، غذای جدید یا حتی خرید مبلمان جدید، همگی میتوانند برای کودک غیرقابل پیشبینی و ناامن باشند و موجب ترس شوند. کودکی که تازه یاد میگیرد کارکرد دنیا به چه صورت است، میخواهد همهچیز ثابت بماند، حداقل تا زمانی که همهچیز را بفهمد. بچهها زمانی احساس امنیت میکنند که دنیایشان قابل پیشبینی باشد.
این نوع ترس در کودکان بدان معنا نیست که تغییر نباید در دنیای کودکان پیشدبستانی اتفاق بیفتد. آگاهی از این نکته فقط به شما کمک میکند بفهمید که چرا کودک چنین واکنش غیرمنطقی نشان میدهد. دلیل این امر این است که هر چیزی که خارج از کنترل آنها باشد ممکن است ترسناک به نظر برسد. در این مواقع نیاز است فرزندتان و حرفهایش را جدی بگیرید. یعنی وارد دنیای ترس او شوید و به او کمک کنید تا در مورد آن صحبت کند. سعی کنید تا آنجا که ممکن است بفهمید و بشنوید و همدلی نشان دهید. وقتی فرزندتان از تغییر می ترسد، به او بیاموزید که روی چیزهای خوبی که ممکن است اتفاق بیفتد تمرکز کند، نه چیزهای بد! آنها را تشویق کنید در مورد همه خوبیهایی که از تغییر حاصل میشود فکر کنند. انجام این کار، به آنها میآموزد که به جای ترس از تغییر، روی نکات مثبت تمرکز کنند و از تغییر استقبال کنند. آموزش صبر به کودکان نیز کمک میکند تا بچهها تغییر را به عنوان بخشی از زندگی بپذیرند.
ترس کودکان از موجودات تخیلی، ترس دردسرساز کودکان خلاق
صداهای ترسناک، لباسهای هالووین، ارواح، جادوگران، هیولاهایی که زیر تخت زندگی میکنند، سارقهایی با قدرتهای ماورایی که به داخل خانه نفوذ میکنند، همگی قسمتی از ترسهای کودکان را تشکیل میدهند. این نوع از مجموعه ترسهای کودکان در درجه اول به تخیل در حال رشد و ترس از ناشناختهها مربوط میشود.
با این حال، میتوان آن را به تجربههای ترسناک قبلی کودک، گره زد. کودکان پیشدبستانی به ندرت قادر به جداسازی کامل خیال از واقعیت هستند. در دنیایی که مرز بین این دو مفهوم محو شده است، بهراحتی میتوان دید که چگونه جادوگرها ممکن است در کمد لباس پنهان شوند.
محتوای نامناسب و ترسناکی که بچهها در تلویزیون و گوشیها میبینند و یا در کتابها میخوانند، ممکن است تخیل آنها را به سمت نادرستی هدایت کند و به صورت ترسهای شدید ظاهر شود. این موضوع باعث تشدید انواع ترس در کودکان میشود. در مقاله «چرا کودکان نباید فیلم ترسناک ببیند» به طور مفصل به این موضوع پرداختهایم. میتوان گفت یکی از موثرترین راهکارهای مقابله با ترس از موجودات تخیلی محدود کردن محتواهای ترسناک برای کودکان است.
ترس کودکان از دندانپزشکی، مانعی بر سر راه مراقبتهای دهان و دندان
این یک واکنش کاملا طبیعی است که کودک وقتی برای اولین بار به دندانپزشک مراجعه میکند یا حتی در چند بار اول اگر فاصله زیادی بین ویزیتهای اولیه وجود داشته باشد، بترسد. دندانپزشکی یک محیط کاملا جدید برای کودک است، ابزارهای عجیب غریبی و ترسناکی در همه جا وجود دارد و غریبهها با او حرف میزنند و میخواهند داخل دهانش را نگاه کنند.
همهچیز میتواند احساس ناراحتی و ترس در کودک ایجاد کند! این که شما در مطب دندانپزشکی چطور واکنش میدهید و در موقعیتهای مشابه چطور الگویی برای او هستید در زمینه کاهش ترس کودک موثر است. خواندن کتابها یا دیدن انیمیشنهای آموزشی درباره سلامت و اقدامات مربوط به آن از اپلیکیشنهایی مانند ویدزی که بر اساس ردهسنی کودک، محتوای خوب ارائه میدهند نیز میتواند در از بین رفتن ترس بچهها موثر باشد. انجام ویزیتهای منظم دهان و دندان و پیدا کردن دندانپزشکانی که بهتر میتوانند با کودک ارتباط برقرار کنند و فضای کاری جذابتری برای بچهها ایجاد کردهاند در کاهش این نوع ترس در کودکان موثر است.
ترس کودکان از آینده، ترس درکودکان دبستانی
این ترس در کودکان می تواند در سنین مدرسه ظاهر شود و اشکال مختلفی داشته باشد. بچهها ممکن است از عملکرد ضعیف در آزمون ورودی بعضی مدارس، کلاس موسیقی یا مسابقه ورزشی پیشرو، ترس داشته باشند. حتی ممکن است به این فکر کنند نمیتوانند وارد دانشگاه شوند یا شغلی پیدا کنند. آنها ممکن است تحت تاثیر یک اتفاق محیطی، در مورد نتیجه یک موقعیت خانوادگی، مانند از دست دادن شغل والدین ترسیده و مضطرب شده باشند.
در این مواقع، بهترین کار، صحبت با کودک و تجسم آیندهای است که از آن میترسد. میتوانید از او بپرسید: «چی میشه اگه چیزایی که ازشون میترسی، اتفاق بیفتن؟» بعد از پاسخ کودک به او اطمینان دهید که با وجود هر شرایطی شما در کنار هم باقی میمانید و راهحلی پیدا میکنید. میتوانید با توضیح یک خاطره مشابه از خودتان و حسی که داشتید با او همدلی کنید.
ترس بچهها از شکست، ترس کودکان کمالگرا
وقتی بچهها، اولین بار برای کاری تلاش میکنند و شکست میخورند، ممکن است بخواهند فورا آن را رها کنند. ترس از شکست میتواند کودکان ۷ تا ۱۱ ساله و حتی نوجوانان و بزرگسالان را از تلاش برای تجربه هر چیز جدید یا متفاوتی بازدارد. این ترس در کودکان میتواند تبدیل به یک چرخه دردناک معیوب شود. یعنی بچهها ریسک نمیکنند یا تجربیات جدیدی کسب نمیکنند زیرا نمیخواهند شکست بخورند اما بدون تلاش، نیز نمیتوانند پیشرفت کنند.
ترس کودکان از شکست میتواند در کودکان دبستانی نسبت به روابط اجتماعی ظاهر شود. مثلا ممکن است کودک از طرد شدن، دوستداشتنی نبودن یا قضاوت بد توسط همسالان خود بترسد. دلیل این موضوع میتواند، ورود کودک به مدرسه و جامعه بزرگتر از خانه، باشد. همچنین در سنین بالاتر وقتی کودک برای نوجوانی آماده میشود، وابستگی بیشتری به روابط دوستانه خود پیدا میکند. شما میتوانید با تقویت مهارتهای اجتماعی کودک، عزت نفس او را برای حضور در جامعه تقویت کنید. مطالعه مطلب «چگونه کودکی اجتماعی تربیت کنیم؟» در این زمینه به شما کمک خواهد کرد.
ترس کودک از ترک خانه یا خانواده
هر کودک ویژگی متفاوتی دارد و از این رو نوع ترس در کودکان نیز متفاوت است. درحالیکه بعضی از کودکان به آسانی از افراد خانواده یا خانه جدا میشوند اما برخی دیگر ممکن است از ترک خانه یا افراد خانواده احساس ترس کنند. این کودکان از تجربه خوابیدن در مکانی به غیر از خانه، مهمانی و سفرهای شبانه و هر تجربهای که آنها را از محیط خانه دور کند بترسند. این ترس ممکن است در کودکان دبستانی و پیشدبستانی نیز دیده شود.
اگر کودک شما هنگام ترک خانه احساس ترس میکند بهتر است تجربه ترک خانه برای او قابل پیشبینی باشد. یعنی کودک را به طور ناگهانی به مهمانی شبانه یا مسافرت نبرید . بهتر است تجربه دوری از خانه برای این کودکان به تدریج و با زمانهای کوتاه انجام شود. همچنین اگر کودک دیستانی یا پیش دبستانی شما دچار چنین ترسی است میتوانید پیش از شروع مدرسه او را با محیط و کادر مدرسه آشنا کنید. معلمان و مربیان را در جریان ترس کودک خود بگذارید و در روز اول مدرسه کمی زودتر از سایرین در محیط آماده شوید تا معلم فرصت برقراری ارتباط با کودک شما را داشته باشد.
ترس کودکان از آب، ترس کودکان ۱ تا ۲ سال
بعضی از بچهها آب را دوست دارند و بعضی دیگر از آن متنفرند. اینکه چرا کودک شما از حمام میترسد میتواند نتیجه بسیاری از عوامل موثر باشد. ترس از حمام کردن و آب، یک ترس بسیار رایج در کودکان نوپا است و معمولا در سنین ۱ تا ۲ سالگی ظاهر شده و تا سالهای بعدی ادامه دارد. دلایلی که برای این نوع ترس در کودکان بیان میشود بسیار متنوع است و میتواند به چیزهایی مثل تجهیزات موجود در حمام مثل دوش و وان، فضای حمام که با بخار آب دید کم میشود و کوچک و گرفته است، تجربههای مثل سوختن چشم در اثر شستشوها، گرما یا سرمای نامناسب آب و سایر موارد مربوط شود.
شما میتوانید با کودک خود در موقعیتی که در آرامش است، صحبت کنید تا بفهمید چرا میترسد. مثلا اگر به صدای پُر شدن آب یا تخلیه آب از وان واکنش نشان میدهد به او نشان دهید چطور اردک پلاستیکی موقع تخلیه آب وان باقی میماند و به چاه وارد نمیشود. همچنین از حمامهای بسیار طولانی که او را خسته میکند، پرهیز کنید. میتوانید از یک ظرف آب کوچکتر به جای وان استفاده کنید و او را حتی به خاطر فرو کردن نوک انگشتهایش در آب تشویق کنید. استفاده از چند اسباببازی مخصوص حمام نیز در از بین رفتن ترس کودکان از آب و حمام موثر است.
عوارض ترس شدید در کودکان، ترسهای شدید میتوانند کودک را از پا بیندازد
ترس در کودکان یک احساس طبیعی است که اغلب اوقات، آنها را از آسیب در هنگام مواجهه با خطر واقعی و قریبالوقوع محافظت میکند. بیشتر ترسها با افزایش سن کودک کاهش یافته و کاملا ناپدید میشوند. با این حال، کارهایی وجود دارد که میتوانید برای کمک به او انجام دهید. دقت کنید در مقابله با ترسهای کودک هرگز جملاتی مثل «چرا میترسی؟» یا «این که ترس نداره!» استفاده نکنید. فرزند شما نیاز دارد که احساساتش ارزشمند شمرده شوند و همدلی دریافت کند. جملاتی مثل «چی تو رو انقدر ترسوند؟ دوس داری واسم توضیح بدی؟ به نظرت چیکار کنیم که دیگه ازش نترسی؟» هرچه بیشتر به او کمک کنید ترسهایش را درک و مدیریت کند، حس کنترل بیشتری به او میدهید.
در این بین، ترس شدید در کودکان یا فوبیا، نگرانی بیشازحد، مداوم و غیرمنطقی نسبت به یک شی یا موقعیت است. این ترسی است که حداقل ۶ ماه طول میکشد و یک نوع اختلال اضطرابی به شمار میرود. علت فوبیا ممکن است هم ژنتیکی و هم محیطی باشد. اگر کودک در اولین برخورد با یک شی یا موقعیت، خیلی زیاد شوکه شود یا بترسد ممکن است دچار فوبیا شود، اما متخصصان تاثیر این موضوع را مستقیم نمیدانند.
هر کودک ممکن است علائم متفاوتی در مواجهه با فوبیا داشته باشد. اما این علائم رایجترینها هستند: افزایش ضربان قلب، تعریق، لرزیدن یا لرزش، تنگینفس و احساس خفگی، درد یا ناراحتی قفسه سینه، ناراحتی معده(یا مشکلات مربوط به اشتها یا استفراغ)، احساس سرگیجه یا ضعف، مشکلات مربوط به دفع یا بیاختیاری ادرار. ترسهای شدید در کودکان اگر بهموقع شناسایی و درمان نشوند به مرور زمان شدیدتر میشوند. این موضوع ممکن است باعث شود فرزند شما نتواند مدرسه برود چون از محیطهای بسته یا جمع میترسد. ممکن است به هنگام بیماریها در برابر رفتن به دکتر مقاومت کند تا جایی که برای سلامت او مشکل ایجاد شود.
هر کدام از این موارد به نحوی میتواند زندگی خود کودک یا شما را به عنوان یک والد، مختل کند. همچنین بروز علائم فوبیاها یا ترسهای شدید میتواند منجر به خجالت یا تضعیف اعتماد به نفس کودک در مواقع مختلف شود. بنابراین اگر ترسهای مداوم فرزندتان از چیزی یا موقعیتی را مشاهده میکنید بهتر است به جای انکار یا رهاکردن آن هر چه زودتر از یک روانشناس کودک کمک بگیرید. در این مقاله انواع ترس در کودکان را به طور مختصر شرح دادیم. فرزند شما از چه چیزهایی میترسد؟
گلنار رضازاده هستم بازی درمانگر و روان درمانگر کودک، فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مشاوره خانواده از دانشگاه خوارزمی تهران. از سال ۱۳۹۴ به صورت تخصصی در حوزه بازیدرمانی، آموزش مهارتهای زندگی کودک، فرزند پروری و مدیریت استرس والدین مشغول به کار بودهام. باتوجه به اینکه محتوای حوزه کودک بسیار حساس و مهم است، تمامی منابع و مطالب تولید شده در بلاگ کیدزی را پیش از انتشار بررسی میکنم.
-
گلنار رضازادهhttps://kidzy.land/blog/author/golnar/
-
گلنار رضازادهhttps://kidzy.land/blog/author/golnar/
-
گلنار رضازادهhttps://kidzy.land/blog/author/golnar/
-
گلنار رضازادهhttps://kidzy.land/blog/author/golnar/
زهرا سادات طالبیان هستم روانشناس کودک، دارای مدرک کارشناسی روانشناسی بالینی از دانشگاه فردوسی مشهد و کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی از دانشگاه یزد. از سال ۱۳۹۲ به صورت تخصصی در حوزههای بازی درمانی، درمانگری کودک( تشخیص و درمان اختلالات مختلف)، آموزش مهارتهای زندگی به بچهها و فرزندپروری مثبت، فعالیت کردهام. در تیم کیدزی بهعنوان نویسنده و روانشناس کودک، تلاش میکنم مطالب مربوط به کودکان و دغدغههای والدین را در قالب مقالات آموزشی ارائه دهم.
-
زهرا سادات طالبیانhttps://kidzy.land/blog/author/zahra-sadat/
-
زهرا سادات طالبیانhttps://kidzy.land/blog/author/zahra-sadat/
-
زهرا سادات طالبیانhttps://kidzy.land/blog/author/zahra-sadat/
-
زهرا سادات طالبیانhttps://kidzy.land/blog/author/zahra-sadat/
چقدر مقاله خوبی بود و چه خوب درباره همه ترس های بچه ها گفته بود.ممنون
خوشحالیم مطلب براتون مفید بوده. ممنون از شما